Het kan best lastig zijn om ouder van een tiener te zijn. Tieners beginnen te puberen en gaan op zoek naar hun grenzen. Ze lijken zich soms weinig aan te trekken van wat hun ouders zeggen… en laat vapen nou een zorgelijke trend zijn onder jongeren. Uit recent onderzoek van Motivaction blijkt dat een kwart van de jongeren tussen 12 en 16 jaar al eens heeft gevapet, en dat bijna één op de drie jongeren die vapen dit zelfs dagelijks doet. Best shocking toch? Want vapen is niet onschuldig, het is giftig, verstoort de hersenontwikkeling en is sterk verslavend.
Wat is vapen?
Vapen is toch een soort van waterdamp met smaakjes? Vergeet het maar. Een vape is een elektronische sigaret. Deze werkt op een batterij en wordt ook wel een e-sigaret genoemd. “Toen ik jong was, rookte ik soms een sigaretje. Niet omdat ik het echt lekker vond, maar omdat ik erbij wilde horen.” Maar tussen ‘vroeger een sigaretje’ en nu vapen zitten wel grote verschillen. De meeste vapes bevatten nicotine in hoge concentratie en in sommige vapes zit evenveel nicotine als 1-2 pakjes sigaretten. Bij vapen krijg je dus, vaak ongemerkt, veel nicotine binnen dan bij het af en toe een sigaretje van vroeger.
Voorkomen is het beste
Naast dat vapes veel giftige stoffen bevatten, zijn ze ook supersnel verslavend. Nicotine zorg voor een beloning in de hersenen. Dit geeft een prettig en blij gevoel, maar na ongeveer 20 minuten verdwijnt dit gevoel en komt er onrust voor in de plaats. Jongeren raken sneller verslaafd van volwassenen. Doordat hun hersenen nog in ontwikkeling zijn (tot ongeveer 25 jaar) verstoort nicotine de ontwikkeling van de hersenen op het gebied van impulscontrole, besluitvorming en emotieregulatie. Behalve verslaving kan dit leiden tot problemen met concentratie, impulsiviteit, angsten en depressie. Eenmaal verslaafd, is het moeilijker om er weer mee te stoppen. Voorkomen dat je kind gaat vapen, is natuurlijk het allerbeste. Maar hoe pak je dat aan als ouder?
Praten over vapen
Kinderen komen vroeg of laat in aanraking met vapen. Het is belangrijk om er op tijd over te praten, ook als je kind er zelf nog niet mee bezig is. Niet door te preken, maar door eerlijk, open en regelmatig in gesprek te zijn. Veel jongeren denken dat vapen alleen ‘waterdamp met smaak’ is. Door met je tieners in gesprek te gaan, help je ze feit en fabel te onderscheiden.
Door erover te praten, hoop ik dat mijn jongens verstandige keuzes maken, ondanks social media of de druk van klasgenoten. Vooral dat laatste baart mij zorgen, want natuurlijk wil je niet buitengesloten worden. Ik probeer mijn jongens duidelijk te maken wat voor schade vapen kan aanbrengen. Niet alleen voor hun gezondheid (op de lange termijn), maar ook wat zij er snel van zullen merken. Mijn jongens voetballen allebei fanatiek en staan graag in de spits. Dit vraagt om een goede conditie en dat is meer dan een goede reden om nee tegen vapen te zeggen. En als iemand je pusht om iets te doen wat je eigenlijk niet wilt, is hij dan wel een echte vriend? Nee zeggen mag altijd. Echte vrienden accepteren dat.
Fouten maken is oké, maar liegen niet
Natuurlijk weet ik, dat ik als ouder het goede voorbeeld moet geven. Daarom vape ik niet en geef ik duidelijk aan dat ik vapen afkeur. Eerlijkheid vind ik enorm belangrijk en ik hoop dat mijn kinderen altijd durven te vertellen wat er speelt in hun leven. Ook als ze vapen. Zo vertelde mijn jongste zoon onlangs dat ze samen van de brug in het water zijn gesprongen. Iets waarvan ik heb gezegd, dat ik dat liever niet heb. Als ik wil dat mijn jongens eerlijk tegen mij zijn, is mijn reactie op hun openheid ontzettend belangrijk. Eerlijkheid moet veilig zijn.
Meer informatie vind je op de landelijke overheidscampagne Nee tegen vapen
